Wat is een burn out?
"Burn-out" lijkt vandaag de dag een massaal fenomeen te zijn geworden en krijgt voortdurend media-aandacht. Meer en meer mensen zitten thuis vanwege een burn-out. De term 'burn-out' werd in de jaren zeventig bedacht door de Amerikaanse psycholoog Herbert Freudenberger. Hij gebruikte het om de gevolgen van zware stress en hoge idealen te beschrijven bij het uitvoeren van beroepen. Artsen en verpleegkundigen, bijvoorbeeld, die zichzelf opofferen voor anderen, zouden vaak "opgebrand" raken; uitgeput, lusteloos en onbekwaam om ermee om te gaan. Tegenwoordig wordt de term niet alleen gebruikt voor deze helpende beroepen, of voor de donkere kant van zelfopoffering. Het lijkt erop dat het iedereen kan treffen, van gestresste carrièremakers en beroemdheden tot overwerkte werknemers en huisvrouwen.
Een stressvolle levensstijl kan mensen onder extreme druk zetten, tot het punt dat ze zich uitgeput, leeg en uitgebrand voelen en niet in staat zijn om ermee om te gaan. Stress op het werk kan ook lichamelijke en geestelijke klachten veroorzaken. Mogelijke oorzaken zijn het gevoel dat je ofwel permanent overwerkt of te weinig wordt uitgedaagd, onder tijdsdruk staat of conflicten hebt met collega's. Extreme inzet die ertoe leidt dat mensen hun eigen behoeften verwaarlozen, kan ook de oorzaak zijn. Problemen veroorzaakt door stress op het werk zijn een veel voorkomende reden om ziekteverlof te nemen.
Burn-out wordt in Nederland erkend als beroepsziekte. Het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCB) omschrijft burn-out als een syndroom met drie hoofdkenmerken:
- Uitputting (extreme vermoeidheid)
- Cynisme (afstand hebben van het werk, dan wel de mensen met wie men werkt)
- Een lager zelfbeeld van de eigen competenties.
Veel mensen denken dat een burn-out iets is voor zwakke mensen. Dat is absoluut niet het geval. Juist mensen die een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben en de neiging hebben tot perfectionisme hebben er meer kans op. Een burn-out is niet niks, het zorgt voor totale lichamelijke en geestelijke uitputting. Normale handelingen zoals een boek lezen, een boodschap doen of op visite gaan lukt dan niet meer. Je gaat twijfelen aan je kwaliteiten. Niet alleen op het werk, maar ook in de privésfeer. Heeft iemand een burn-out, dan kan het maanden of zelfs jaren duren voordat hij of zij weer is hersteld.
Burn-out is een toenemend gezondheidsprobleem, dat niet onderschat moet worden. Cijfers van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) geven aan, dat meer dan 14% van de werknemers tussen de 25 en 65 jaar in 2014 burn-out klachten had (in 2007 was dit 11%). En dat percentage stijgt helaas nog steeds.